W celu zabezpieczenia fundamentów czy też ścian piwnic wykonuje się izolację pionową oraz poziomą. Izolacja pionowa zabezpiecza przed przenikaniem wilgoci z gruntu, wodą gruntową i opadową. Zaś izolacja pozioma zabezpiecza ściany przed kapilarnym podciąganiem wilgoci. Izolacja pozioma układana jest na ławach fundamentowych i w ścianach piwnic nad stropem.

Izolacja pionowa musi być połączona z izolacją poziomą

W domach jednorodzinnych najczęściej wykonuje się izolację przeciwwilgociową lekką, rzadziej – izolację przeciwwodną. Izolacja przeciwwilgociowa lekka chroni podziemne części budynku przed wilgocią podciąganą z wody gruntowej i dostającą się do gruntu podczas opadów. Izolacja przeciwwodna chroni przed kontaktem z wodą napierającą na ściany piwnic znajdujące się w gruncie.

Izolacją tą zabezpiecza się podłogi i ściany piwnic, które są stale lub okresowo zanurzone w wodzie. Jeśli zagrożenie podziemnych części budynku napierającą wodą jest bardzo duże – lepiej zrezygnować z budowania piwnicy. Koszt wykonania odpowiedniej izolacji jest bowiem duży.

Drenaż gruntu wokół budynku

Aby zabezpieczyć piwnice i fundamenty przed zalewaniem i zawilgoceniem, należy oprócz izolacji wykonać również drenaż gruntu wokół budynku. Drenaż umożliwia szybkie odprowadzenie wody z gruntu stykającego się ze ścianą piwnicy lub fundamentem co zmniejsza napór wilgoci na ściany.

Izolacja poziome a papy bitumiczne

Najpopularniejszymi materiałami do izolacji poziomych są papy bitumiczne – w tym te specjalnie przeznaczone do kontaktu z gruntem na osnowie poliestrowej (nie stosuje się na fundamenty pap na osnowie tekturowej) lub odpowiednio grube folie hydroizolacyjne z polietylenu (PE) i polichlorku winylu PCW (nie stosuje się zwykłej, czarnej, cienkiej folii budowlanej, która łatwo się dziurawi).

Izolację pionową układa się na zewnętrznej stronie ścian piwnicznych. Izolację typu lekkiego wyprowadza się na wysokość 30-50 cm ponad poziom terenu a wykonuje się ją jako wielowarstwową. Do izolowania muszą być wykorzystywane takie materiały, dzięki którym można wykonać powłokę trwale odporną na wilgoć i szczelną.

Nadal powszechnie stosowane do wykonywania izolacji są papy.

Składają się one z osnowy z włókniny polistrowej, welonu z włókien szklanych lub z tektury. Z obu stron osnowa pokryta jest asfaltem, wierzchnią warstwę tworzą: posypka bazaltowa, piasek kwarcowy bądź łupek (materiał mineralny). Spodnia strona papy jest zazwyczaj pokryta folią.

Bardziej elastyczne są papy modyfikowane. Dobre zabezpieczenie zapewniają papy zgrzewalne, gdyż dzięki technologii łączenia poszczególnych elementów izolacji są całkowicie szczelne. Papy takie można wykorzystywać także jako izolacje przeciwwodne.

Wśród materiałów bitumicznych występują także emulsje i roztwory, które stosuje się jako samodzielną izolację oraz do gruntowania betonu i przyklejania papy do ścian stykających się z gruntem. Wśród nich są środki przeznaczone do stosowania na zimno oraz na gorąco. Kolejną grupę materiałów stanowią masy bitumiczne do pokrywania ścian. Tworzą one szczelne, bezspoinowe powłoki. Można nimi pokrywać ściany o skomplikowanym kształcie.

Izolacje pionowe a folie płaskie

Do wykonywania przeciwwilgociowych izolacji pionowych są stosowane również folie płaskie, z PVC lub polietylenu o małej gęstości -LPDE, oraz tłoczone – z polietylenu o wysokiej gęstości, nazywane kubełkowymi ze względu na charakterystyczny kształt wytłoczeń. Dzięki takiemu kształtowi folii kubełkowych możliwe jest ‘oddychanie ścian’ i odparowywanie wilgoci. Folie płaskie przykleja się odpowiednim klejem lub lepikiem asfaltowym, zaś folie tłoczone przykleja się specjalną zaprawą. Są również na rynku dostępne folie kubełkowe samoprzylepne.