Styropian jest jednym z najpopularniejszych rodzajów materiałów termoizolacyjnych. Jego różnorodność i specyfika strukturalna sprawiają, że można nim ocieplać zarówno dachy płaskie, jak i skośne. Co więcej, polistyren spieniony – bo taką nosi on również nazwę – jest materiałem dość tanim w produkcji, co ma istotne znaczenie z punktu widzenia inwestora.
Styropian – najważniejsze zalety
Gdyby dobrze przyjrzeć się strukturze styropianu, można dojść do wniosku, że w całości składa się on z drobnych porów wypełnionych powietrzem. To właśnie owe pory sprawiają, że materiał ten wykazuje tak dobre właściwości termoizolacyjne. Co ciekawe, dobrej jakości tworzywo może zawierać aż 98 procent powietrza, co w naturalny sposób przedkłada się na jego efektywność termoizolacyjną. Z danych producentów wynika, że współczynnik przewodzenia ciepła styropianu wynosi około 0,044–0,031 W/[mK].
Tak dobre parametry termoizolacyjne sprawiają, że warstwa styropianu nie musi być gruba a co za tym idzie – kosztowna. Do efektywnego zabezpieczenia struktury dachu wystarczy zaledwie kilkucentymetrowa powłoka, która doskonale poradzi sobie z nadmiarem wilgoci, zjawiskiem pęcznienia itd. Poza tym – tak jak wspomnieliśmy wcześniej – tworzywo to jest stosunkowo lekkie, przez co można je łatwo (tanio) montować, ale i transportować. Nie bez znaczenia jest też łatwa obróbka mechaniczna styropianu, dzięki której możemy wykrawać z niego dopasowane elementy izolacyjne.
Więcej: Termoizolacje dachów płaskich.
Styropian – najważniejsze wady
Styropian do ocieplenia dachu ma też swoje wady. Po pierwsze, nie przepuszcza pary wodnej. Jego struktura uniemożliwia odprowadzenie jej na zewnątrz, co wiąże się z koniecznością zamontowania tak zwanych szczelin wentylacyjnych. W przeciwnym razie, pod warstwą styropianu zacznie gromadzić się woda, która uszkodzi strukturę zadaszenia. Po drugie, tworzywo to nie jest odporne na bezpośrednie oddziaływanie niektórych substancji chemicznych (np. organicznych rozpuszczalników). Istnieje również ryzyko, że zacznie on pęcznieć, np. na wskutek oddziaływania benzyny, lub ropy naftowej.
Powszechnie wiadomo, że styropian nie jest też odporny na działanie wysokich temperatur. Według aktualnych analiz, potrafi on wytrzymać maksymalnie 80 stopni Celsjusza. Wyższe temperatury mogą po prostu zniszczyć jego delikatną strukturę. Na szczęście styropian do ocieplenia dachu zaliczamy do materiałów samogasnących, co oznacza, że nie istnieje ryzyko jego zapalenia. Ciekawostką niech będzie fakt, że jest to materiał klasy E (według Klasyfikacji Ogniowej Materiałów – norma PN‑EN 13501–1+A1:2010. Na szczęście w przypadku niektórych instalacji termoizolacyjnych, wartości te są jeszcze korzystniejsze.
Wybór styropianu – garść najważniejszych porad
Na rynku istnieje wiele różnych rodzajów styropianu. Najważniejszą kwestią, na którą należy zwrócić uwagę przy jego doborze, jest parametr CS. Definiuje on minimalną wartość naprężenia ściskającego (kPa), przy założeniu 10-procentowego odkształcenia. Jak łatwo zauważyć, parametr ten będzie decydował przede wszystkim o twardości i trwałości styropianu. Co ważne, decyzja o wyborze odpowiedniego rodzaju tworzywa powinna być podjęta przez projektanta.
Poszczególne rodzaje tworzywa różnią się między sobą odpornością na rozrywanie, ściskanie, a nawet zginanie. Ogromną rolę odgrywa tu sama gęstość styropianu. Im będzie ona wyższa, tym większa odporność materiału na powyższe, mechaniczne oddziaływania. Jeśli chcemy wykorzystać styropian jako element dachowej termoizolacji, powinniśmy wybierać tworzywo o masie co najmniej 15 kg na metr sześcienny. Materiały o niższej masie nie są tak odporne na oddziaływania mechaniczne. Według obowiązujących norm, konstrukcje termoizolacyjne powinny znieść oddziaływanie siły o wartości 80 kPa.
Jak ułożyć styropian na dachu skośnym?
Termoizolację opartą na styropianie montujemy najczęściej bezpośrednio na krokwiach, czyli – dla uproszczenia – na specjalnie przymocowanym, drewnianym stelażu. Najczęściej stosuje się tu płyty EPS 100 i 200, których wymiary to najczęściej 1000 x 500 mm. Ich grubość jest ściśle uzależniona od specyfiki domu i montowanej termoizolacji i wynosi zwykle od 10 do nawet 250 mm. Niektóre płyty styropianowe posiadają specjalne wypusty, które – przynajmniej w teorii – mają pomóc w nałożeniu warstwy zewnętrznej.
Poszczególne płyty styropianowe należy montować od dołu, ku górze. Pierwszy szereg płyt należy oprzeć na desce okapowej, zapewniającej solidne oparcie dla całej termoizolacji. Płyty należy mocować do krokwi za pomocą dedykowanych łączników, których długość jest ściśle uzależniona od grubości warstwy izolacyjnej. Całość wzmacniamy pianą poliuretanową, dzięki czemu zmniejszymy ryzyko przeciekania termoizolacji i powstawania mostków termicznych. Gdy już poszczególne płyty zostaną nałożone, kładzie się na nie specjalne łaty i kontrłaty, do których zostanie przymocowane pokrycie.
Dlaczego termoizolacja jest montowana na krokwiach?
Ponieważ dzięki temu nie istnieje ryzyko przemarznięcia całości struktury izolacji. W ten sposób ogranicza się też powstawanie mostków termicznych, ale też zachowuje się określoną przestrzeń roboczą poddasza. W tego typu izolacjach stosuje się przede wszystkim styropian frezowany. Montaż odbywa się zwykle na tak zwaną zakładkę, bądź pióro – wpust. Zaletą tego systemu jest odporność na przeciążenia (trwałość poszczególnych płyt) i jego niewielka masa, która nie wymaga instalacji dodatkowych konstrukcji wzmacniających i mocujących.
Montaż styropianu na dachu płaskim
W przypadku montażu płyt styropianowych na dachu płaskim warto wykorzystać rozwiązania stosowane do profilowania spadków. Dzięki temu odprowadzenie wody z dachu płaskiego będzie o wiele łatwiejsze. Pamiętajmy, że dzięki wspomnianym płytom możemy zastąpić klasyczną wylewką betonową, która służyła do wytyczenia spadku dla wody opadowej. Nawiasem mówiąc, w ten sposób oszczędzamy nie tylko pieniądze, ale i poświęcony czas.
Jak montować płyty?
Proces ten najlepiej rozpocząć od płyt bazowych, które układa się wzdłuż linii kalenicy. Płyty te montujemy tak, by ich dłuższy bok był ułożony wzdłuż muru. Następnie układamy kolejne płyty, poczynając od tych, których grubość jest największa, aż po te, które są najcieńsze. Następnym krokiem będzie ułożenie styropianowych płyt spadkowych, które obowiązkowo należy montować od góry, zapewniając jak najlepsze właściwości termoizolacyjne. Podczas układania płyt należy pamiętać, by poszczególne krawędzie nie nakładały się na siebie.
Montując płyty zawsze należy zwracać uwagę na ich mechaniczne zamocowanie. W ten sposób unikniemy skutków wielu niekorzystnych zjawisk, związanych np. z ssaniem wiatru. W tym celu można skorzystać ze specjalnych, systemowych łączników, których długość powinna być dostosowana do grubości izolacji. W szczególnych sytuacjach można też skorzystać ze specjalnego, wdmuchiwanego granulatu, który sprawdzi się w pomieszczeniach o niedużej kubaturze.
Warunki profesjonalnie wykonanego ocieplenia
Dobrze wykonane ocieplenie, to nie tylko ochrona przed działaniem zimna i wiatru, ale przede wszystkim możliwość wygenerowania dosyć sporych oszczędności. Naturalny ruch konwekcyjny sprawia, że dach sam w sobie jest bardzo podatny na utratę ciepła. Nic więc dziwnego, że należy go dobrze ocieplić.
W tym celu stosujemy:
- odpowiedniej jakości styropian, który nie tylko wykluczy istnienie mostków termicznych, ale też będzie dobrze dopasowany do konstrukcji krokiew i samego dachu,
- dobrze uszczelnione połączenia mechaniczne, które – zwłaszcza w przypadku dachu płaskiego – muszą być odpowiednio zabezpieczone (np. pianką poliuretanową),
- projekt, który obejmuje nie tylko specyfikację termiczną i konstrukcyjną, ale też dopasowuje do niej odpowiednie materiały izolujące, charakteryzujące się określonymi parametrami i wytrzymałością.
Podsumowanie
Styropian – pomimo swoich wad – jest na chwilę obecną jednym z najpopularniejszych materiałów termoizolacyjnych. Przemawiają za nim odpowiednia gęstość, struktura i charakterystyka, dzięki którym doskonale sprawdza się on jako materiał budowlany.